"Paradyzja" Janusz A. Zajdel

 


Powieść autorstwa Janusza Andrzeja Zajdla, za którą otrzymał Nagrodę Fandomu Polskiego Sfinks. Po jego śmierci nagroda ta nazwana została jego imieniem. Utwór należy do nurtu fantastyki socjologiczno-politycznej. Genialnie ukazany obraz totalitarnej antyutopii.


Główny bohater, pisarz Rinah Devi udaje się na leżącą nieopodal Ziemi planetę Paradyzję. Oficjalnie jest tam po to, by napisać reportaż o życiu jej mieszkańców. Rzeczywistym powodem jego wizyty jest jednak zdobycie informacji na temat zaginionego 10 lat wcześniej młodego socjologa Larsa Beninga. Wydaje się, że jego śmierć nie była przypadkowa, dlatego celem Rinaha jest zbadanie, co się stało.

Mężczyzna poznaje, często dziwne i niezrozumiałe dla niego, zwyczaje mieszkańców Paradyzji. Okazuje się, że panuje tam nieustanna inwigilacja, wszędzie są podsłuchy i kamery. Żeby móc rozmawiać o niewygodnych sprawach dla założycieli kolonii, osadnicy muszą posługiwać się sekretnym językiem - koalangiem. Jet to nawiązanie do orwellowskiej "nowomowy".


Gorzka prawda na temat rządów totalitarnych, dla których niewiedza społeczeństwa jest bardzo wygodna. Powszechnie wiadomo, że ogłupionym narodem łatwiej sterować. Książka jest absolutnie ponadczasowa i mimo upływu lat nie traci na aktualności. Doskonała opowieść sci-fi, o wyprawie w przestrzeń kosmiczną, odkrywaniu nieznanej planety, w którą wpleciony został głębszy przekaz filozoficzno-społeczno-polityczny z elementarną wiedzą z dziedziny fizyki. Autor umiejętnie ominął cenzurę opisując ówcześnie panujący system polityczny w Polsce. Świetnie wykreował świat zastraszenia, propagandy władzy. Klaustrofobiczna rzeczywistość, w której obywatele sprytnie muszą walczyć o wolność i swobodę wypowiedzi. Aż trudno uwierzyć, że ta książka ma ponad 30 lat. Dzisiaj także mamy swoistego rodzaju cenzurę, zamachy na naszą prywatność. W dobie Intetnetu każda nasza wypowiedź nie jest anonimowa, często wyłudzane są nasze poufne dane. A serwisy społecznościowe nieustannie kontrolują i monitorują nasze aktywności na stronach. Co szokujące, często ludzie sami się "obnażają" np. przez udział w reality show typu "Big Brother". Czy nie wydaje się to znajome? Bo mnie od razu przychodzi na myśl "Rok 1984". Nazwa tego show jest " żywcem" zaczerpnięta z powieści.


Zakończenie powieści jest jednak otwarte, daje pewną nadzieję na lepszy świat. Zajdel wierzył gorąco, że uda się przywrócić w Polsce "normalność". Czy mu się udało, niech każdy oceni we własnym sumieniu.

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

"Bilet do raju"

Obraz
  Rozwiedziona, skonfliktowana para wyrusza na Bali, aby przekonać córkę, że małżeństwo to błędna decyzja. Czy ich misja się powiedzie? Młoda, świeżo upieczona prawniczka Lily wyjeżdża na wakacje na Bali, gdzie poznaje Gede. Zakochują się w sobie od pierwszego wejrzenia. Czy jednak ambitnej dziewczynie wystarczy życie ze zwykłym hodowcą wodorostów? Mnie osobiście bardzo się film podobał, zwłaszcza wyznanie Lily, która twierdzi, że to nie jest chwilowy kaprys. Nasunęło mi skojarzenia z moim związkiem, gdyż tego dnia, gdy oglądaliśmy w grupie znajomych ten film, jeden z naszych przyjaciół wyraził wątpliwość, czy dobrze robimy, że się pobieramy. Bo miłość albo się czuje albo nie. Ja, podobnie jak bohaterka, jestem pewna, że z obu stron to nie jest chwilowy kaprys. A czy w filmie zakochani też przezwyciężą przeszkody? Dodam, że film jest przewidywalny, ale to wcale nie odbiera mu jego uroku. Do tego znakomita obsada aktorska i piękne krajobrazy czynią ten film wartym obejrzenia.
Czytaj więcej

"Kiedy zakwitną marzenia" Anna Szczęsna

Obraz
  Iza czuje się źle, choć fizycznie jej nic nie dolega. Kobieta ma depresję, choć wypiera ją przed samą sobą. Przez dłuższy czas czytelnik nie wie, czym ta choroba jest wywołana. Dopiero z czasem poznajemy szczegóły: Izabela straciła ojca, który w przeszłości nie był najlepszym tatą. Dała mu jednak kolejną szansę. Tymczasem podczas jego choroby mąż Izy i jej własna siostra mieli romans. Lekarka zaleca jej zmianę otoczenia. Wyjeżdża więc do tajemniczego Chabrowego Ustronia. Tam otrzymuje zaskakujące powitanie, jednak szybko pomiędzy nią, a Danielą, gospodynią nawiązuje się nić sympatii, a samo miejsce jest siejskie-anielskie, bardzo klimatyczne. Przebywanie w nim staje się początkiem zmian w życiu Izabeli. Nareszcie zaczyna jej się układać. Co jednak się stanie, gdy na hej drodze ponownie stanie niewierny mąż? Ciepła, klimatyczna opowieść o sile przyjaźni, sile kobiet, które w tej książce odgrywają ważne role. Bardzo podobały mi się opisy tych sielskich miejsc,wiejskich zwyczajów, p...
Czytaj więcej

"Niebo po burzy" Agata Sawicka

Obraz
  To trzecia i ostatnia część cyklu "Dwór w Zaleszycach". Sprawy znacznie się skomplikują. Bo Julianna z przerażeniem odkryje, że jest w ciąży. W tym czasie jej ukochany Daniel wyjedzie do Stanów Zjednoczonych. Julianna nie powie mu o dziecku, nie chcąc by rezygnował ze swych marzeń. Tymczasem babcia Musiał odnajduje Griszę, swoją pierwszą i jedyną miłość. Czy będzie im dane cieszyć się odzyskaną bliskością? Tak jak w poprzednich częściach polubiłam bohaterów tej trylogii, tak teraz Julianna działała mi na nerwy. Rozumiem, że chciała dobrze dla ukochanego, jednak moim zdaniem przede wszystkim powinna pomyśleć o dziecku i powiedzieć prawdę o ciąży ukochanemu. On też miał prawo podjąć świadomą decyzję czy w takiej sytuacji wyjechać na szkolenie czy nie. A ona zdecydowała za nich oboje. I poniosła tego konsekwencje. Postawa Daniela też mi się nie podobała. Mówił, że kocha Juliannę, a tak łatwo ją zostawił, wyjechał do USA na tak bardzo długo.  To zdecydowanie najbardziej emocjon...
Czytaj więcej